Osakako gaztelua (大坂城 edo 大阪城,, Ōsaka-jō)
Japoniako Osaka hirian dagoen japoniar gaztelu bat da. Jatorrian Ōzaka-jō deitua, herrialdeko gaztelurik ezagunenetako bat da, eta paper garrantzitsu bat bete zuen Japoniaren bateraketan XVI. mendeko Azuchi-Momoyama aroan.
Gaztelua hiriaren erdigunean dago, Chūō-ku auzoan, eta gutxi
gora-behera kilometro karratu bateko hedadura hartzen du, Osakako
gazteluaren parke publikoaren barnean (大阪城公園, Ōsaka-jō kōen).
Betetako lurrezko bi plataformetan eraiki zen, harri moztuz eginiko
harresiekin, eta europar gazteluen antzera ur putzu batez inguratua
dago. Gazteluak bost barne solairu ditu (bertara igogailu baten
bidez iris daitekeelarik, eta kanpoko beste bost solairu, eta harri
altuko oinarri baten gainean eraiki zen bertako okupatzaileak
ezpatadun etsaietatik babesteko eraiki zen.
Gaztelua publikoari irekia dago, eta erraz iris daiteke bertara
Osakako gazteluaren parke publikoa Osakako linea zirkularraren
(大阪環状線, Ōsaka-kanjōsen) geltokitik (大阪城駅, Ōsaka-jō eki).
Gaztelua topaketa gune ezaguna da hanamiaren ospakizunean,
sakuraren loratzean ospatzen dena.
Gazteluaren barnealdean museo bat, konbentzio aretoa eta
Toyotomi Hideyoshiri eskainitako Toyokuni Aldarea daude.
Historia
- 1583: Toyotomi Hideyoshi gazteluaren eraikuntza aurretik
Ishiyama Hongan-jiko Ikkō-ikki tenplua eraikita egon zen toki
berean. Jatorrizko plana Nobunaga Odaren Azuchi gazteluaren antzeko
gaztelu bat eraikitzea zen, baina handiagoa arlo guztietan: 5
solairuko gaztelu nagusi bat, eraikinaren mailatik behera beste 3
solairurekin, urrezko horriekin dorrearen alboetan bisitariak
txunditzeko.
- 1585: Barnealdeko donjona amaitzen da. Toyotomik
gaztelua zabaltzen eta hedatzen jarraitu zuen, erasotzaileentzako
beldurgarriago bihurtuz
- 1598: Eraikuntza amaitzen da. Hideyoshi hiltzen da. Osakako
gaztelua Hideyoshiren seme den Toyotomi Hideyorik jasotzen du.
- 1600: Tokugawa Ieyasuk Hideyoriren armada garaitzen du
Sekigaharako guduan, eta bere bakufu propia hasten du Edon.
- 1614: Tokugawak Hideyori neguan erasotzen du, Osakako setioa
hasiz.
Toyotomiren armada 2:1eko proportzioan gaindituak ziren arren
Tokugawaren armadako 200.000 soldaduak uxatu eta gazteluaren
kanpoaldea babesteko moldatu ziren. Tokugawa gazteluaren defentsak
suntsitzen saiatzen da eta gazteluaren inguruko lubakia betetzen
hasten da.
- 1615: Udan, Hideyori berriz hasten da lubakia zulatzen.
Tokugawak berriz bere armada Osakara bidaltzen du, eta Toyotomiren
armada gaztelutik irtetera behartzen du ekainak 4an. Osakako
gaztelua Tokugawaren eskuetan erortzen da. Toyotomi klana desagertu
egiten da.
- 1620: Shogunerriaren oinordeko berria zen Tokugawa Hidetada
Osakako gaztelua bereraikitzen eta berarmatzen hasten da.
Kanpoaldean 5 solairu eta barnealdean 8 zituen dorre berri bat
eraiki zuen eta samurai klanei harresi berriak eraikitzeko lana
ematen die. 1620an eraikitako harresiak egundaino mantentzen
dira.
- 1665: Tximista batek dorre nagusiari su ematen dio.
- 1843: Urteetan eta urteetan erabat utzita egon ondoren,
gaztelua bakufuak eskualdeko jendearen artean zenbait dorre
berreraikitzeko dirua bildu zuenean birmoldatu zen.
- 1868: Gaztelu gehiena errea izan zen Meiji Berrezarpenean
gertaturiko gatazka zibiletan. Meiji gobernupean Osakako gaztelua
armada berriaren egoitza bihurtu zen.
- 1928: Dorre nagusia berreraikia izan zen Osakako alkateak diru
bilketa arrakastatsu bat egin ondoren
- 1945: Bigarren Mundu Gerran Osakak jasandako bonbardaketaren
ondorioz berreraikitako dorre nagusia kaltetzen du.
- 1995: Osakako gazteluak beste zaharberritze proiektu bat
onartzen du gaztelua Edo garaian izan zuen distira garaira
itzultzeko.
- 1997: Zaharberritua amaitzen da. Gaztelua jatorrizko
gazteluaren zementuzko erreprodukzio bat da. Igogailuak gehitzen
dira bisitarientzako.
Kanpo
loturak